
ผู้สื่อข่าวลงพื้นที่หมู่บ้านน้ำบ่อน้อย หมู่ที่ 21 ต.นาทราย อ.ลี้ จ.ลำพูน:ซึ่งเป็นหมู่บ้านชนเผ่าปกาเกอะญอ ที่ยังคงใช้วิถีชีวิตแบบดั้งเดิมโดยยังคงอนุรักษ์ความเป็นกะเหรี่ยงโบราณเอาไว้
ทั้งลักษณะของการสร้างบ้านซึ่งทำจากไม้และไม้ไผ่ ส่วนหลังคาบ้านมุงจากหญ้าคาและใบตองตึง โดยจะปลูกบ้านอยู่ติดกัน อยู่บริเวณชุมชนบ้านห้วยต้มซึ่งอยู่ห่างจากเสาไฟฟ้าไม่ถึง 50เมตรชุมชนโดยรอบจะใช้ไฟฟ้าทุกหลังคาเรือนเหลือเพียงหมู่บ้านเดียวเท่านั้น
จากการสอบถามนางสาธิต อายุ 37 ปี ชาวบ้านในหมู่บ้านพร้อมเปิดเผยว่าหมู่บ้านแห่งนี้เป็นหมู่บ้านชนเผ่าปกาเกอะญอ ยังคงใช้วิถีชีวิตแบบดั้งเดิม โดยยังคงอนุรักษ์ความเป็นกะเหรี่ยงโบราณเอาไว้
ตอนนี้ในหมู่บ้านมีบ้านเรือนอยู่เกือบ 60 หลังคาเรือนส่วนอาหารการกินนั้นเน้นความเป็นมังสวิรัติ งดการบริโภคเนื้อสัตว์ และชาวบ้านยังปฏิเสธการใช้ไฟฟ้าและน้ำประปา โดยจะใช้น้ำจากบ่อน้ำตื้นและขออยู่แบบวิถีของชนเผ่า
ซึ่งส่วนใหญ่มีอาชีพรับจ้าง ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ทำไร่ ทำนา และมีอาชีพเสริมคือการทอผ้าพื้นเมืองและผลิตภัณฑ์จักสาน เพื่อขายให้กับนักท่องเที่ยวที่เข้ามาเที่ยวในชุมชน
นอกจากนี้ในหมู่บ้านยังมีน้ำบ่อน้อย ซึ่งเป็นบ่อดินขนาดเล็กกว้างประมาณ4-5 นิ้วซึ่งจะมีเติมเต็มบ่ออยู่ตลอดเวลาไม่เคยแห้งและเป็นเรื่องที่น่าแปลกบ่อน้ำตื้นที่ชาวบ้านที่ใช้อุปโภคบริโภคซึ่งอยู่ใกล้เคียงกันยังต้องขุดลึกลงไปกว่าสิบเมตรถึงจะเจอน้ำ ทำให้ชาวบ้านเชื่อว่าเป็นบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์
ทั้งนี้ชาวบ้านส่วนใหญ่จะยึดมั่นในกฎระเบียบของหมู่บ้านเนื่องจากอยากจะใช้ชีวิตตามวิถีดั้งเดิมของชนเผ่ากะเหรี่ยงโบราณ และสืบสานพระพุทธศาสนาแบบที่พวกเขาเรียกว่าพุทธบริสุทธิ์สูง ซึ่งมีมาตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษ และจะอนุรักษ์ให้คงอยู่ต่อไป